Монгол Улсын Их Хурлын 2023 оны хаврын ээлжит чуулганы өнөөдрийн /2023.03.30/ үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаан 10 цаг 11 минутад эхэлсэн.

Хуралдааны эхэнд Засгийн газраас 2023 оны 01 дүгээр 16-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн “Женев хотноо 1958 онд баталсан “Дугуйт тээврийн хэрэгслүүд, тэдгээрт суурилуулан ашиглаж болох тоног төхөөрөмж, эд ангид зориулсан НҮБ-ын уялдуулан тохируулсан техникийн дүрмийг хэрэглэх болон эдгээр дүрэмд үндэслэн олгосон баталгааг харилцан хүлээн зөвшөөрөх нөхцөлийн тухай хэлэлцээр”-ийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийн хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүллээ.

Байнгын хорооны саналаар “Хэлэлцээр соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг эцэслэн баталъя” гэдэг саналын томьёоллоор санал хураахад, чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 82.0 хувь нь дэмжсэн. Иймд “Женев хотноо 1958 онд баталсан “Дугуйт тээврийн хэрэгслүүд, тэдгээрт суурилуулан ашиглаж болох тоног төхөөрөмж, эд ангид зориулсан НҮБ-ын уялдуулан тохируулсан техникийн дүрмийг хэрэглэх болон эдгээр дүрэмд үндэслэн олгосон баталгааг харилцан хүлээн зөвшөөрөх нөхцөлийн тухай хэлэлцээр”-ийг Засгийн газрын өргөн мэдүүлснээр соёрхон батлав.

Дараа нь Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2023 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн хоригийг хүлээж авсантай холбогдуулан боловсруулсан Олон нийтийн сүлжээнд хүний эрхийг хамгаалах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай, Харилцаа холбооны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай, Кибер аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай, Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай, Татварын ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцсэн.

Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороо хуулийн төслүүдийг 2023 оны 03 дугаар сарын 28-ны өдрийн хуралдаанаараа хэлэлцсэн бөгөөд энэ талаарх Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баттөмөр танилцуулав.

Тэрбээр, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2023 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн хоригийг 2023 оны 03 дугаар сарын 17-ны өдөр Улсын Их Хурлын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэн, уг хоригийг хүлээн авч “Ерөнхийлөгчийн хоригийн тухай” Монгол Улсын Их Хурлын тогтоолыг баталсан. Хоригийг хүлээн авсантай холбогдуулан Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 88.9 дэх хэсэгт заасныг үндэслэн Байнгын хорооноос боловсруулсан Олон нийтийн сүлжээнд хүний эрхийг хамгаалах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл, Харилцаа холбооны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл, Кибер аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл, Хүний хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл, Татварын ерөнхий хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ. Байнгын хорооны хуралдаанаар дээрх төслүүдийг хэлэлцэх үед Улсын Их Хурлын гишүүд асуулт асууж, санал гаргаагүй бөгөөд хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх хуулийн төслүүдийг дэмжсэн гэв.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан асуулт асууж, үг хэлэх гишүүн байсангүй.

Хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслүүдийг анхны хэлэлцүүлгээр нь батлах Байнгын хорооны саналын дагуу санал хураахад, хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 85.2 хувь нь дэмжсэн. Иймд Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 44.3-т “Долоо хоногийн Баасан гарагийн 10.00 цагт нэгдсэн хуралдаанаар хуулийн төслийг эцэслэн батлах санал хураалт явуулна. Хуралдааны ирц хуулийн төсөл эцэслэн батлах шаардлага хангахаар бол бусад өдөр, цагт хуулийн төслийг эцэслэн батлах санал хураалтыг явуулж болно” гэж заасны дагуу хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслүүдийг тус тус эцэслэн батлав.

Үргэлжлүүлэн Улсын Их Хурлын гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх эсэх асуудлыг хэлэлцсэн.

Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатар хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан үг  хэлэв. Тэрбээр, Монгол Улсын Ерөнхий прокуророос саналаа нууцын зэрэглэлтэй ирүүлж, Улсын Их Хурлын гишүүний халдашгүй байдлын дэд хороо болон Байнгын хороод хаалттай хуралдсаныг тэмдэглээд гишүүдийн зүгээс уг асуудлыг нээлттэй хэлэлцэх боломжтой эсэх талаар санал гаргасныг  уламжилж, Улсын Их Хурлын Тамгын газраас тодруулав.

Улсын Их Хурлын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Л.Өлзийсайхан “Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 12.2. дахь хэсэгт Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 22.2-т заасан асуудлыг нууцын горимоор хаалттай хуралдаанаар хэлэлцэнэ гэж, мөн Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 22.2 дахь хэсэгт Хаалттай хэлэлцэхээр хуульд заасан болон төрийн нууцтай холбоотой асуудлыг хаалттай хуралдаанаар хэлэлцэнэ гэж хуульчилсан. Иймд уг асуудал нь Төрийн болон албаны нууцын тухай хуульд заасны дагуу нууцын зэрэгтэй орж ирсэн” хэмээн хариуллаа.

Ингээд Улсын Их Хурлын чуулганы нэгдсэн хуралдааныг хаалттай горимд шилжүүллээ. Хуралдаанаар Улсын Их Хурлын гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх эсэх асуудлыг хаалттай хэлэлцэж байна хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээлэв.

Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх 22 дахь илтгэлийг Хүний эрхийн Үндэсний комиссоос Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатарт өнөөдөр (2023.03.29) өргөн мэдүүллээ.

Монгол Улсын Хүний эрхийн Үндэсний Комиссын тухай хуульд заасны дагуу Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх илтгэлийг жил бүрийн эхний улиралд багтаан Улсын Их Хуралд хүргүүлдэг.

Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны мэдээлэл, харилцаа холбооны хяналтын улсын (ахлах) байцаагчдыг цахим хөгжил, харилцаа холбооны салбарын бодлого, чиглэл, хууль эрх зүй, мэргэжил, арга зүй, зохион байгуулалтын удирдлагаар хангах зорилгоор нэгдсэн арга хэмжээг  2023 оны 03 дугаар сарын 27,28-ны өдрүүдэд зохион байгууллаа.

Арга хэмжээг нээж ЦХХХ-ны дэд сайд Ж.Эрхэмбаатар: Энэхүү арга  хэмжээг мэдээлэл, харилцаа холбооны хяналтын улсын байцаагчдын төрийн албан хаагчийн шударга байдлыг нэмэгдүүлэх, хувь хүний ёс зүйн манлайллыг дээшлүүлэх, хууль эрх зүйн мэдлэг олгох зорилгоор зохион байгуулж байна. Хяналт шалгалтын арга хэлбэрийг илүү боловсронгуй болгох, хяналт шалгалтаас иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллагад учруулж буй бэрхшээл, хүндрэлийг хөнгөвчлөх, шалгаж торгохоос илүү зөвлөн тусалж, соён гэгээрүүлэх үйл ажиллагаа явуулах, аливаа аюул, эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, хууль тогтоомж, стандартын хэрэгжилтийг сайжруулан иргэд, аж ахуйн нэгжүүдийн талархлыг хүлээсэн шинэчлэлт, өөрчлөлтийг хийж ажиллахыг улсын байцаагчдад чиглэл болгож, амжилт хүслээ.

Уг арга хэмжээний хүрээнд “Сэтгэлгээний шинэлэг арга хэрэгслүүдийг төрийн бодлогод ашиглах нь”, “Цахим хөгжил, харилцаа холбооны салбарын болон хяналт, шалгалтын бодлого, чиглэл” гэсэн 2 үндсэн бүлэг сэдвээр сургалт, зөвлөгөөн зохион байгуулагдаж, энэ хүрээнд оролцогч байгууллагууд болох Монгол Улсын Их Сургууль, Нийслэлийн прокурорын газар, Харилцаа холбооны зохицуулах хороо, төслийн зөвлөхүүд илтгэл танилцуулга хийж, мэдээлэл солилцон, салбарт тулгамдаж буй асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх талаар  хэлэлцүүлэг өрнүүллээ.

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд Н.Учрал Бүгд Найрамдах Эстони Улсаас Монгол Улсыг хамааран суух Элчин сайд Ноён Ханнес Хансог хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын эхэнд Н.Учрал сайдын зүгээс Элчин сайд Ноён Ханнес Хансод Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид Итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барьсан явдалд баяр хүргээд, Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яамны баримталж буй бодлогын чиглэл, хэрэгжүүлсэн болон хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байгаа ажлуудыг танилцууллаа.

Түүнчлэн, Эстони Улстай эхлүүлсэн хамтын ажиллагаа нь Монгол Улсад цахим шилжилтийг хэрэгжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр болсоныг онцолж, талархал илэрхийлэв.

Мэдээллийн технологийн дэвшлийг ашиглаж, иргэдэд төрийн үйлчилгээг хүндрэл, чирэгдэлгүй үзүүлэх эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох зорилгоор Цахим гарын үсгийн тухай, Кибер аюулгүй байдлын тухай, Нийтийн мэдээллийн ил тод байдлын тухай, Хувь хүний мэдээлэл хамгаалах тухай хуулийн төслийг боловсруулж, Монгол Улсын Их Хурлаас баталсан. Тус хуулийн хүрээнд нийт 37 эрх зүйн акт боловсруулан батлуулахаас 2022 оны жилийн эцсийн байдлаар нийт 21 эрх зүйн актыг боловсруулан батлуулсан талаар ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал мэдээллээ.

Элчин Сайд Ханнес Хансогийн зүгээс Монгол Улсад цахим шилжилт хийгдэж, төрийн үйлчилгээ иргэдтэйгээ ойр болж байгаа нь бодитойгоор харагдаж байгааг дурдаж, бүх салбарын цахим шилжилтийг хэрэгжүүлэх, төрийн үйлчилгээг олон нийтэд ойр болгоход хуулийн шинэчлэлийг хийх нь хамгийн хүнд ажил нь байдаг ч Монгол Улс энэ тал дээр хурдацтай дэвшиж байгааг онцоллоо.

Талууд хамтын ажиллагааг цахим аюулгүй байдлын чиглэлээр шинэ түвшинд хүргэх талаар харилцан тохирч, 2023 оны 05 дугаар сард нутаг буцах үеэрээ эл асуудлыг Эстони Улсын Цахим засаглалын академитай уулзалт хийж уламжлах болохоо мэдэгдлээ.

Уулзалтын төгсгөлд ЦХХХ-ны сайд Н.Учрал ирэх 06 дугаар сард Улаанбаатар хотод зохион байгуулагдах “ICT Expo 2023 Mindgolia” буюу Мэдээлэл, харилцаа холбооны олон улсын үзэсгэлэн, хөрөнгө оруулагчдын оролцох томоохон арга хэмжээнд Эстони Улсын төлөөлөгчдийг оролцохыг урьж, тус улсын мэдээлэл, харилцаа холбооны технологийн салбарын компаниудыг уг арга хэмжээнд урьж оролцуулахыг хүсэж, Элчин сайдын зүгээс дэмжлэг үзүүлж, хамтран ажиллахаа илэрхийллээ.