Цемент, барилгын материалын үнийн өсөлттэй холбоотойгоор Монгол Улсын Шадар сайд С.Амарсайхан Барилга, хот байгуулалтын яаманд ажиллаж, энэ асуудлыг яаралтай хянаж шалгах хугацаатай үүрэг даалгаврыг холбогдох байгууллагуудад өглөө.
Манай улс 2015 оноос дотооддоо цемент үйлдвэрлэж, 2020 оноос дотоодын хэрэгцээгээ 100 хувь хангадаг болсон. Жилээс жилд цементийн хэрэгцээ өсөн нэмэгдэж өдгөө жилийн нийт хэрэгцээ 2.2 сая тонн-д хүрээд байгаа ч нөгөө талд цар тахлын хүндрэлээс болоод дотоодын үйлдвэрлэл буурах болжээ. Тухайлбал, 2019 онд 1.4 сая гаруй тонн цемент үйлдвэрлэж байсан бол 2020 онд 1.2 сая тонн болж буурсан бөгөөд тонн нь 141600 төгрөг байсан цементийн үнэ 2020 оны арванхоёрдугаар сараас хойш долоон удаа нэмэгдэж, өнөөдрийн байдлаар 256 мянган төгрөг болоод байна.
Иймд Барилга, хот байгуулалтын яам, Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газрын хамтарсан Ажлын хэсэг байгуулж, цементийн үнэ өнгөрсөн жилийнхээс 30 хувь нэмэгдсэн шалтгааныг тогтоож, цаашид авах арга хэмжээний санал дүгнэлтээ ирэх баасан гаригт Шадар сайдад танилцуулахыг даалгав.
Тэрбээр “Зах зээлийн нөхцөл байдлаас шалтгаалж үнэ нэмэх зайлшгүй шаардлага үүслээ гэхэд бүх компани нэг зэрэг шахуу 30 хувиар нэмж байгаа нь үгсэн хуйвалдсан хэрэг мөн эсэхийг нэн даруй шалгах хэрэгтэй. Шалгахдаа бүх талын оролцоог ханган ажиллах нь чухал. Зайлшгүй үнэ нэмэхээс өөр гарцгүй байсан бол үйлдвэрлэгчдийг төрөөс дэмжих ямар гарц, боломжууд байгааг эрэлхийлэх учиртай. Мөн Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газрынхан иргэд, аж ахуйн нэгжүүд цементийг их хэмжээгээр авч нөөцлөх зэргээр үнийн зохиомол хөөрөгдөл үүсэхээс сэргийлж ажиллах шаардлагатай байна. 2022 онд барилгын салбарт хийгдэх 3.8 их наяд төгрөгийн хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалтын ажлыг үнийн хөөрөгдлөөс болж хойшлуулах, гацаахгүй байх бүх талын арга хэмжээг авч ажиллах ёстой” гэлээ.
Импортыг орлох үйлдвэрлэл хөгжүүлж, бүтээн байгуулалт хийхийн тулд Хөгжлийн банкнаас зээл аваад, ковидын хүндрэлтэй цаг үед хүүгийн болон ханшийн зөрүүнээс алдагдал хүлээж буй үйлдвэрлэгчид болон төрийн өмчийг луйвардаж аваад, үйлдвэрлэл явуулах нэрийдлээр их хэмжээний зээл аваад тэр чигтээ алга болсон Хөтөлийн цементийн үйлдвэрийн асуудлыг тусад нь авч үзэж, хянаж шалгах ёстойг Шадар сайд С.Амарсайхан анхаарууллаа.
Шадар сайд С.Амарсайхан: Цементийн үнэ 30 хувь нэмэгдсэн шалтгааныг тогтоож, хариу арга хэмжээ авна
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Мянганы сорилтын корпорацын Компакт гэрээний үйл ажиллагааны газрын дэд ерөнхийлөгчийг хүлээн авч уулзлаа
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ манай улсад айлчлал хийж буй Мянганы сорилтын корпорацын Компакт гэрээний үйл ажиллагааны газрын дэд ерөнхийлөгч, хатагтай Фатима Сумарыг хүлээн авч уулзлаа.
Монгол Улсын Засгийн газар, АНУ-ын Мянганы сорилтын корпорацтай хамтран хэрэгжүүлж буй Усны компакт төсөлд өндөр ач холбогдол өгч байгааг Ерөнхий сайд уулзалтын эхэнд тэмдэглээд Засгийн газар гэрээг амжилттай хэрэгжүүлэхийн төлөө бүхий л дэмжлэгийг үзүүлж ажиллахаа илэрхийллээ. Мөн тэрбээр Мянганы сорилтын корпорацтай хийсэн гэрээ амжилттай хэрэгжиж, урт хугацаанд Монгол Улсад өгөөжтэй байдгийг дурдаад тус корпорацын үйл ажиллагаанд сэтгэл хангалуун байдгаа илэрхийллээ.
Компакт гэрээний дагуу Улаанбаатар хотын усны хангамжийн асуудлыг цогцоор шийдэж, усны хангамжийн тогтолцооны шинэчлэл хийгдэж байгаа нь чухал ач холбогдолтой. Тус төсөл цар тахлын үед ч амжилттай үргэлжилж байна. Энэ хүрээнд Ус гүн цэвэршүүлэх үйлдвэрийн шав тавих, Хаягдал ус дахин боловсруулах үйлдвэрийн тендер шалгаруулах, дамжуулах шугам сүлжээний зураг төслийг бэлтгэх зэрэг ажил хугацаандаа урагшилж байгааг талууд онцоллоо.
Монгол Улсын Засгийн газар 2022 оны эхний өдрөөс “Алсын хараа-2050” Монгол Улсын урт хугацааны хөгжлийн бодлого хэрэгжих суурь нөхцөлийг бүрдүүлэх, хөгжлийн хязгаарлагч хүчин зүйлийг шийдвэрлэх, цар тахлын үеийн эдийн засгийг сэргээх зорилго бүхий “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ыг хэрэгжүүлж байна. МСК-ын Усны компакт төсөл “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын “Хот хөдөөгийн сэргэлт” зорилтыг хэрэгжүүлэхэд чухал ач холбогдолтойг Ерөнхий сайд хэллээ.
Ирэх сард Улаанбаатар хотод “Монголын эдийн засгийн чуулган”-ыг зохион байгуулна. Энэ арга хэмжээнд иргэд, аж ахуйн нэгж, гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчдын идэвхитэй оролцоо чухал. Мөн НҮБ, Мянганы сорилтын корпорац зэрэг донор байгууллагын дуу хоолойг сонсохоор төлөвлөөд байгааг тэмдэглэв.
АНУ-ын хийн экспорт Оросыг “амархан” орлож чадна
Украинд Орос түрэмгийлснээр дэлхийн эрчим хүчний зах зээл огцом уналтад орсон ч АНУ дэлхийн нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд тусалж чадна гэж мэдэгджээ. АНУ-ын хамгийн том байгалийн хий үйлдвэрлэгч EQT компанийг удирддаг Тоби Райс ВВС-д өгсөн ярилцлагадаа АНУ, Оросын нийлүүлэлтийг хялбархан орлож чадна гэж мэдэгджээ. “Бидэнд илүү ихийг хийх чадвар, илүү ихийг хийх хүсэл бий” гэж ноён Райс хэлэв.
Түүний тооцоолсноор АНУ 2030 он гэхэд хийн олборлолтоо дөрөв дахин нэмэгдүүлэх боломжтой. АНУ-ын Эрчим хүчний сайд Женнифер Гранхолм тус улсын түлшний үйлдвэрийг газрын тосоо түлхүү шахахыг уриалснаас хойш долоо хоног хүрэхгүй хугацааны дараа Америкийн компаниуд Европыг байгалийн хийгээр хангахад илүү их үүрэг гүйцэтгэж чадна гэж ноён Райс мэдэгдэв. Хатагтай Гранхолм “Бид дайны шатанд байна” гэж хэлэв. “Энэ нь та яг одоо хаана байна, боломжтой бол илүү ихийг үйлдвэрлээч гэсэн үг” юм.
Терминалын асуудал
Ноён Райс өнөөдөр энэ салбарт илүү болгоомж хэрэгтэй байгаа гэж тайлбарлав. “Энэ нь эхлээд эрэлт хэрэгцээ байх ёстой бөгөөд зөвхөн богино хугацааны үнийн дохиог хөөх биш” юм. Питтсбургт суурилсан EQT нь гарцыг нэмэгдүүлэх боломжтой байж магадгүй юм. Гэхдээ илүү их дамжуулах хоолой байхгүй бол хамгийн их хэрэгцээтэй газарт хийг илгээж чадахгүй. Шингэрүүлсэн хийг илүү экспортлох АНУ-ын амбицад саад болж буй өөр нэг зүйл бол экспортын байгууламжийн хомсдол юм.
АНУ-ын терминалууд боломжтой бүх хийг нийлүүлж байна. Байгалийн хийг хилийн чанадад тээвэрлэхээс өмнө түүнийг хасах 260 хэм хүртэл хөргөж, шингэн болгон хувиргах тусгай байгууламж руу очих шаардлагатай байдаг. Дараа нь ачааны хөлөг онгоцонд ачиж болно. Одоогоор АНУ-д найман терминал ажиллаж байгаа бөгөөд 14 терминалыг нэмж барихаар төлөвлөөд байна.
Эх сурвалж:BBC news
АНУ, Франц хоёр улс Орост хариуцлага тооцно
Цагаан ордонд дөнгөж сая АНУ-ын Ерөнхийлөгч Жо Байден Францын ерөнхийлөгч Эммануэль Макронтой хийсэн яриа хэлэлцээний дэлгэрэнгүй мэдээллийг нийтэллээ.
Үүнд дэлхийн хоёр удирдагч Оросыг түрэмгийлэл хийсэний хариуцлагыг хүлээлгэх амлалтаа онцолжээ. Энэ нь Орос Украинд түрэмгийлсний 18 дахь өдрийн дараа болж байгаа байна.
Ням гарагт баруун зүгийн Яворив хотын цэргийн сургуулилалтын бааз далавчит пуужингийн цохилтонд өртжээ. Украины Ерөнхийлөгч Владимир Зеленск НАТО-гийн удирдагчидад дарамт шахалттай үзүүлсэн төдийгүй “Оросын пуужингууд НАТО-гийн нутаг дэвсгэрт унах нь цаг хугацааны асуудал” гэдгийг анхааруулсан байна.
Эх сурвалж:BBC news
Ши Жиньпин болон Хятад улсын хувьд 21-р зууныг “тодорхойлох мөч” ирлээ
Хоёр улс хамтын ажиллагаандаа “хязгаарлалт байхгүй” гэж мэдэгдсэнээс хэдхэн долоо хоногийн дараа Орос Хятадаас цэргийн хангамж, эдийн засгийн тусламж үзүүлэхийг уриалсан нь тэдний харилцааг олны анхаарлын төвд оруулж байна. Хятадын засгийн газар олон нийтийн өмнө Украин дахь хурцадмал байдлыг намжаахыг хоёр талдаа уриалсан бөгөөд Оросын цэргийн ажиллагааг “түрэмгийлэл” гэж хэлээгүй. Хоёр улс эдийн засгийн хүчтэй харилцаатай бөгөөд өнгөрсөн онд хийсэн худалдаа 147 тэрбум доллар буюу 110 тэрбум фунт стерлинг болж дээд амжилт тогтоожээ. Үүнийг үл харгалзан Владимир Путин, Ши Жиньпин хоёрын ойрын хувийн харилцаа саяхан болж өнгөрсөн Өвлийн Олимпийн наадамд харагдаж байсан ч Оросыг үргэлжлүүлэн дэмжсэний үр дүнд Хятад улс болгоомжилж магадгүй юм. Америкийн дипломатч, Гадаад харилцааны зөвлөлийн ерөнхийлөгч Ричард Хаасс твиттер хуудсандаа Ши Жиньпинд тулгараад буй бэрхшээлийг тайлбарлав.
Путин Ши Жиньпинээс цэргийн тусламж хүссэн гэж мэдээлжээ. Ингэх нь Хятад улс томоохон хориг арга хэмжээнд өөрийгөө нээж, өөрийгөө париа болгоно гэсэн үг; татгалзах нь АНУ болон Барууны орнуудтай ядаж сонгон хамтран ажиллах боломжийг нээлттэй хэвээр үлдээх болно үзэж байна. Ши, Хятад, 21-р зууныг тодорхойлох мөч ирж байна.
Эх сурвалж:BBC news
Тэрбум мод хөтөлбөрийн хүрээнд мод үржүүлгийн зургаан талбай байгуулна
Өнгөрсөн долоо хоногт БОАЖ-ын сайд Б.Бат-Эрдэнэ Дорноговь аймагт ажиллаж, аймгийн удирдлагууд болон байгаль орчны салбарын албан хаагчдын төлөөлөлтэй уулзжээ.
Дорноговь аймгийн Засаг дарга О.Батжаргал аймаг, орон нутгийн хөгжил дэвшлийн талаар танилцуулснаас гадна Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан ”Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөнийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой асуудлууд, аймгийн хог хаягдал, орчны бохирдлыг бууруулах чиглэлээр хийж буй ажлын явц, төлөвлөгөө, хил орчмын аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх зорилт, тусгай хамгаалалттай газар нутгийн хамгаалалт зэрэг чиглэлээр хийж байгаа ажлууд, зарим тулгамдаж буй асуудлуудаар мэдээлэл хийж харилцан санал солилцжээ.
Дорноговь аймаг “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд аймгийн хэмжээнд 2022-2025 он гэхэд нэн тэргүүнд мод үржүүлгийн зургаан талбай байгуулан орон нутгийн хэмжээнд ногоон байгууламж, ойжуулалтын ажилд шаардах тарьц, суулгацын нөөцийг бэлтгэх зорилт тавьжээ. Дорноговь аймгийн газар нутгийн 90 орчим хувь цөлжилтөд өртсөн байна.
Тиймээс тус аймаг юун түрүүнд мод үржүүлгийн талбай байгуулж 2022-2024 онд 2,8 сая мод, 2025-2027 онд 6,4 сая мод, 2028-2030 он гэхэд 10,8 сая модыг шат дараатай тарихаар төлөвлөсөн аж.
Эх сурвалж:Дорноговь /МОНЦАМЭ/.
Эрдэнэт хотод “БИЗНЕС ИНКУБАТОР-1” судалгаа, үйлдвэрлэлийн цогцолбор ашиглалтад орлоо
“Эрдэнэт Шинжлэх ухаан технологийн парк” ОНӨААТҮГ-ын дэргэд “Бизнес Инкубатор-1” судалгаа үйлдвэрлэлийн цогцолборын барилгын нээлт боллоо.
Цогцолбор ашиглалтад орсноор судалгаа, шинжилгээ, туршилтын суурь бааз болж, гарааны бизнесүүд ажлын байраар хангагдах боломж бүрдэнэ. Бизнес инкубатор нь 1700 метр квадрат талбайтай, орон нутгийн төсвийн нэг тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар байгуулагджээ.
Хөгжингүй орны хөгжлийн шийдэл нь технологи, инновацийг дэмжиж, шинжлэх ухаан технологийн паркуудыг хөгжүүлэхэд өндөр ач холбогдол өгч, төрийн бодлогыг чиглүүлсний үр дүнд бий болсон. Бид ч мөн энэ чиглэлд анхаарч, импортоос экспортод чиглэсэн үйлдвэрлэгч улс болж, технологи инноваци төвтэй хөгжлийн эхлэлийг шинжлэх ухаан, технологийн парк хөгжүүлэлт гэж харж буйг нээлтэд оролцогчид хэлж байлаа.
Нээлтийн арга хэмжээнд аймгийн удирдлагууд, БШУЯ, Шинжлэх ухааны академи, ШУТСан, их, дээд сургуулиуд, мэдээллийн технологийн байгууллагын төлөөллүүд оролцлоо.
“ЦАХИМ ШИЛЖИЛТ, МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИ” хэлэлцүүлэг боллоо
Мэдээллийн технологи, боловсрол, шинжлэх ухааны салбар болон бизнес эрхлэгчид, гарааны бизнес, цахим шилжилт, инновацийг эрэлхийлэгчдийг нэгтгэсэн “IT, BUSINESS AND INNOVATION DAYS-ERDENET 2022” арга хэмжээ Эрдэнэт хотод болж байна. Энэ үеэр “Цахим шилжилт, мэдээллийн технологи” хэлэлцүүлэг боллоо.
Хэлэлцүүлэгт БШУЯ-ны Шинжлэх ухаан, технологи, инновацийн бодлого, хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Д.Баттогтох оролцож, “БШУЯ-ны салбарын бодлого, аж үйлдвэрийн дөрөвдүгээр хувьсгал” сэдвээр илтгэл тавилаа. Тэрбээр илтгэлдээ “Шинжлэх ухаан, технологийн салбарын гол хөдөлгөгч хүч нь хүний нөөц юм. Тиймээс бид энэ чиглэлд ажиллах эрдэмтэн багш нараа дэмжих, гадаадад тархан суурьшсан өндөр мэдлэг, ур чадвартай мэргэжилтнүүдийг эх орондоо авчрахад бодлогын түвшинд анхаарч ажиллана” гэдгийг онцоллоо.
Мөн МУИС-ийн профессор Ч.Сономдагва “Хүрээлэн буй орчны хяналтыг дижитал технологи, онлайн платформ ашиглан хянах боломж”, АШУҮИС-ийн доктор Р.Оюунгэрэл “Халдварт өвчний оношилгоонд хиймэл оюун ухааны технологи хэрэглээ”, “Эрксис инк” ХХК-ийн хамтран үүсгэн байгуулагч Б.Наран “Технологид суурилсан гарааны бизнесийг амжилттай удирдах нь” зэрэг сэдвээр илтгэл тавилаа. “IT, BUSINESS AND INNOVATION DAYS-ERDENET 2022” арга хэмжээний үеэр хакатон менторшип, инвестор, мэдээллийн технологи инновацийн үзэсгэлэнг зохион байгуулав.
Хилийн чанадад үйл ажиллагаа явуулж буй Монгол сургууль, цэцэрлэг, хэл соёлын төвийн удирдлагуудтай цахим уулзалт хийв
Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг хилийн чанадад үйл ажиллагаа явуулж буй 43 монгол сургууль, цэцэрлэг, хэл соёлын төвийн удирдлагуудтай цахим уулзалт хийж, багш нарын заах арга зүй, ур чадварыг дээшлүүлэх, мэргэжлийн сургалтад хамруулах, нийгмийн даатгал зэрэг тулгамдсан асуудлыг судалж, шийдвэрлэх, сургуулиудыг ном сурах бичгээр хангах, сургалтын контентууд бэлтгэн нийлүүлэх, Монгол хэл бичиг, соёл, монгол ахуйн уламжлалт зан заншилд суралцах, тэдгээрийн хэвийн үйл ажиллагаанд байнгын дэмжлэг үзүүлэх зэрэг асуудлаар ярилцав.
Уулзалтад Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Хэлний бодлогын зөвлөл, БШУЯ, БШУЯ-ны харьяа Боловсролын Ерөнхий газар, БШУЯ-ны Боловсролын нэгдсэн бодлого төлөвлөлтийн газар, НХХЯ, Боловсролын хүрээлэн, Шинжлэх ухааны академиийн Хэл, зохиолын хүрээлэнгийн төлөөлөл гэх мэт 20 гаруй төлөөлөгч, гадаадын 10 оронд үйл ажиллагаа явуулж буй сургууль, цэцэрлэгийн удирдлага, багш нар, цахимаар оролцов.
Монгол хэлний тухай хуулийг хэрэгжүүлэх тухай Монгол Улсын Засгийн газрын 1 дүгээр сарын 5-ны өдрийн 7 дугаар тогтоол, “Дэлхийн Монголчууд II” цогц арга хэмжээний хүрээнд ГХЯ санаачлан хилийн чанад дахь монгол иргэд үндэсний хэл, бичиг соёлоо сурахад дэмжлэг үзүүлэхэд, нэгдсэн удирдлагаар хангах зорилгоор энэхүү уулзалтыг зохион байгуулав.
Монгол судлалыг хөгжүүлэх асуудлаар эрдэмтэд чууллаа
Монгол судлалыг хөгжүүлэх бодлого үндэсний хэлэлцүүлэг боллоо. Монгол Улсын Засгийн газраас “Монгол судлалыг хөгжүүлэх үндэсний хөтөлбөр”-ийг 2012-2016 болон 2018-2021 онд тус тус хоёр удаа батлан хэрэгжүүлсэн. Мөн Монгол Улсын хөгжлийн дунд, урт хугацааны бодлого, хөтөлбөрүүдэд монгол судлалыг хөгжүүлэх асуудлыг тусган хэрэгжүүлж байна.
Үндэсний хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлснээр монгол судлалын бодлого, хэрэгжилтийн үйл ажиллагаа нэгдмэл зохион байгуулалттай байж, монгол судлаачид, монголч эрдэмтдийн судалгааны хамтын томоохон бүтээлүүд гарах нөхцөл хангагдан, эрдэм шинжилгээний хурал, бүтээлүүдэд чанарын ахиц гарч энэ салбар эрчимтэй хөгжих, илүү өргөжих бодит суурь тавигдлаа.
Монгол судлалын ай савд хамаарах шинжлэх ухааны салбар чиглэлийг өргөжүүлэх, улс орны хөгжилд хувь нэмэр оруулах боломжийг тэлэхэд бид анхаарах хэрэгтэй. Монгол судлалын хүрээнд хэл, түүх, соёлын уламжлалт салбараас гадна археологи, антропологи, нийгэм, эдийн засаг, улс төр, эрх зүйн орчин үеийн чиг хандлагыг хамруулж, илүү том зургаар харах нь чухал байна.
БШУЯ болон Монгол судлалын үндэсний зөвлөлийн санал санаачилгаар монгол судлалыг дэмжих үйл ажиллагааны зардлыг өмнө нь байгаагүй хэмжээгээр батлан дэмжсэн нь салбарын хөгжил дэвшил гаргах таатай боломжийг бүрдүүлж байна. Цаашид бид монгол судлалын судалгааны цар хүрээг бүс нутгийн түвшинд гаргах, уялдаа холбоог сайжруулах, улс орноо гадаад ертөнцөд зөв таниулах, нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд шинжлэх ухааны үндэслэлтэй шинэлэг санааг тусгах нь чухал ач холбогдолтой юм. Хэлэлцүүлгийн үеэр монгол судлалыг хөгжүүлэх чиглэлд баримтлах үндэсний хөтөлбөрийн бодлого, үйл ажиллагааны талаарх санал шүүмжийг оролцогчид хэллээ.
Энэ жил 1959 оноос хойш 5 жил тутам зохион байгуулагдаж ирсэн Олон Улсын Монголч эрдэмтдийн XII их хурлыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор Эзэн Богд Чингис хааны мэндэлсэн 860 жилийн ойн хүрээнд Улаанбаатар болон Эзэнт гүрний нийслэл Хархорум хотноо зохион байгуулахаар төлөвлөн ажиллаж байна.