Өвөрхангай аймаг нь 2022 оныг “Ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх, орчны бохирдлыг бууруулах” жил болгон зарлажээ. Орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооны нарийн бичгийн даргаар ахлуулсан ажлын хэсэг ажиллаж эхэллээ. Салбарын тулгамдсан олон асуудал байгаагаас: Ойн ангиудын орон тоог нэмэгдүүлэхгүйгээр ажиллах нөхцөл бүрдэхгүй байна. Байгаль хамгаалагч нарын цалин, зэрэг дэв, албан тушаалын шатлал, ажлын байрны тодорхойлолтыг сайжруулах.

– Ус цаг уур орчны шинжилгээний газарт анхаарахгүй бол тоног төхөөрөмж хуучирсан, шинэ хөрөнгө оруулалт ойрын жилүүдэд хийгдээгүй, гамшгийн нөхцөл үүсвэл илүү эрсдэл үүснэ.

– Уул уурхайгаас үүдэн эвдэрсэн газар нутгийг нөхөн сэргээхгүй бол удаан хугацаанд хаягдсан байдалтай байгаа ба холбогдох аж ахуйн нэгжүүдийг олж нөхөн төлбөр гаргуулах шаардлагатай байгаа гэх мэт асуудлыг хөндлөө.

Монгол улсын хэмжээнд улсын тусгай хамгаалалттай газрын сүлжээнд болон орон нутгийн байгаль орчин, аялал жуулчлалын газрын харъяанд 1000 гаруй байгаль хамгаалагч ажиллаж Байгаль орчны салбарын 30 орчим хуулийн хэрэгжилтийг хангаж ажилладаг. Үүнээс улсын тусгай хамгаалалттай сүлжээнд орон тооны болон гэрээт 470 гаруй байгаль хамгаалагч ажилладаг бөгөөд эдгээрийн 67 орчим хувь нь дээд боловсролтой байдаг аж.

Байгаль хамгаалагчдын зэрэг дэв, цалин хангамж, нийгмийн хамгаалалын зэрэг олон асуудлуудыг эргэн харах, судлах, шийдвэрлэх шаардлагатай болсон байна.

Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэхдээ зөвхөн байгаль хамгаалагчийг хувь хүн талаас нь бус “Байгаль орчны салбарын нэгж” хэмээн харж, цогцоор шийдвэрлэх шаардлагатай байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл байгаль хамгаалагчдын ажлын нөхцлийг үүрэгтэй нь холбон шинээр тодорхойлох шаардлага гарч буй. Байгаль хамгаалагчид эзгүй хээр ганц гэрээрээ ч байрших нь бий тул гэр бүлийн нийгмийн асуудалд анхаарах, орлогыг нь нэмэгдүүлэх, амь нас, эрүүл мэндийг нь ч хамгаалах асуудал хөндөгдөнө.

БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн гишүүн бөгөөд Гадаад хэргийн сайд Ван И Украины асуудлаарх Хятадын талын байр суурийг илэрхийллээ. Үүнд:

• Хятадын тал улс орнуудын бүрэн эрх, газар нутгийн бүрэн бүтэн байдлыг хүндэтгэн хамгаалахыг уриалж, энэ байр суурин дээрээ тууштай, тодорхой байдаг. Украины асуудалд ч мөн адил энэ байр суурийг баримтална.
• Хятадын тал нийтлэг, иж бүрэн, хамтын ажиллагаатай, тогтвортой аюулгүй байдлын үзлийг баримтална. Нэг улсын аюулгүй байдлын төлөө бусад улсын аюулгүй байдлыг хохироож болохгүй, тэр тусмаа хүчлэх, тэр ч байтугай цэргийн бүлгийг өргөтгөх замаар бүс нутгийн аюулгүй байдлыг хангадаг байж болохгүй гэж үздэг. Хүйтэн дайны сэтгэлгээг бүр мөсөн орхих хэрэгтэй. Улс орнуудын аюулгүй байдлын зүй ёсны ашиг сонирхолыг хүндэтгэх хэрэгтэй. НАТО дорно зүгт тасралтгүй тавантаа тэлж байгаа нөхцөлд, ОХУ-ын аюулгүй байдлын тал дээрх зүй ёсны шаардлагыг чухалчилж, зохистой шийдвэрлэх нь зүйтэй.
• Хятадын тал Украины хямралыг энх тайвнаар шийдвэрлэх бүхий л дипломат хичээл зүтгэлийг дэмжинэ. Хятадын тал ОХУ болон Украины хооронд богино хугацаанд шууд яриа хэлэлцээ хийхийг дэмжих болно.
• Хятадын тал НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөл Украины асуудлыг шийдвэрлэхэд хувь нэмрээ оруулж, бүс нутгийн тогтвортой байдал, улс орнуудын аюулгүй байдлыг чухалчлах хэрэгтэй хэмээн үзэж байна. Аюулгүйн зөвлөлийн авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээ хурцадмал байдлыг намжаах учиртай болохоос үйл явдлыг дэвэргэх ёсгүй. Дипломат зарчмаар асуудлыг шийдвэрлэхэд тустай байх хэрэгтэй бөгөөд нөхцөл байдлыг улам дордуулах ёсгүй. Үүнтэй холбогдуулан, Хятадын тал хүч хэрэглэх, хориг арга хэмжээ авахыг зөвшөөрсөн Аюулгүйн зөвлөлийн тогтоолын долдугаар бүлгийг сайшаадаггүй гэлээ.

Түүнчлэн Хятад улс Аюулгүйн зөвлөлийн байнгын гишүүн орон хийгээд хариуцлагатай их гүрний хувьд, олон улс дахь өөрийн үүргийг ямагт үнэнчээр биелүүлж, дэлхийн энх тайван, тогтвортой хөгжлийг хамгаалахад хувь нэмрээ оруулсаар ирсэн. Энх тайван, аюулгүй байдлын асуудалд, Хятад улс хамгийн сайн амжилттай улс. Бид хэзээ ч бусад улсад түрэмгийлж, төлөөллийн дайн өдөөж, эрхшээлийн цар хүрээг эрэлхийлж, цэргийн бүлэглэлд оролцож байгаагүй. Хятад улс энх тайван хөгжлийн замаар тууштай замнаж, хүн төрөлхтний хувь заяаны хамтын нэгдлийг байгуулахын төлөө ажиллах болно. Бид цаашид ч мөн бүх ноёрхогч хүчийг тууштай эсэргүүцэж, хөгжиж буй улс орнууд, ялангуяа, жижиг дунд улс орнуудын зүй ёсны, хууль ёсны эрх ашгийг тууштай хамгаална гэж Ван И хэллээ.

Эх сурвалж:ivoice.mn

Архангай аймгийн хүн амын нас баралтын тэргүүлэх шалтгаан болсон хорт хавдрын эрт илрүүлгийг нэмэгдүүлж, хавдрын шалтгаант нас баралтыг бууруулах зорилготойгоор “Хавдрын эрт илрүүлгийн төв”-ийг барьж ашиглалтад орууллаа.

“Хавдрын эрт илрүүлгийн төв”-ийн нээлтэд Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболд, УИХ-ын гишүүн Ж.Мөнхбат, Ё.Баатарбилэг, Г.Тэмүүлэн аймгийн ИТХ-ын дарга Б.Батжаргал, Засаг дарга М.Батжаргал, Эрүүл мэндийн газрын дарга Р.Гандиймаа болон аймгийн эрүүл мэндийн салбарынхан оролцлоо.

21 аймгаас анхлан Архангай аймаг “Хавдрын эрт илрүүлгийн төв”-тэй болж зургаан төрлийн хорт хавдрын эрт илрүүлгийг хийх боломж бүрдэж байна.
“Хавдрын эрт илрүүлгийн төв”-ийн барилгыг улсын төсвийн 500 сая төгрөгийн төсөвт өртөгтэйгөөр шийдвэрлэн, 2019-2020 онд Гурван тамир ХХК барьж хүлээлгэн өгсөн юм.

Дашрамд дуулгахад:
2016-2018 онд “Элэгний эмгэггүй Архангай” төслийг хэрэгжүүлж 40-64 насны иргэдийн 83,3 хувийг элэгний С вирусийн шинжилгээнд хамруулж, С вирус илэрсэн 2500 гаруй иргэнд сайн дурын үндсэн дээр үнэгүй эмчилгээнд хамруулж байсан.

Сүүлийн таван жилд Архангай аймгийн хүн амын нас баралтын хоёрдугаар шалтгаан нь хорт хавдар байгаагаас элэгний хавдрын шалтгаант нас баралт нийт хавдрын шалтгаант нас баралтын 50 орчим хувийг эзэлж байна.

Эх сурвалж:uchral.mn

Ховд их сургууль, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөл нь “Монгол хэлний тухай хууль”-ийг баруун бүс нутагт хэрэгжүүлэх чиглэлд хамтран ажиллахаар болжээ.

Энэ хүрээнд өнөөдөр санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Талууд цаашид монгол хэл, бичиг үсгийн хэрэглээг олон нийтэд сурталчлах, түгээн дэлгэрүүлэх ажлыг шат дараатай зохион байгуулах аж. Мөн Монгол хэл, аман аялгууг судлах, хамгаалах, хөгжүүлэхэд чиглэсэн үйл ажиллагааг хамтран хэрэгжүүлэхээс гадна бүх шатны үндэсний бичгийн сургалт, хамтарсан судалгааны экспедиц, бага хурал зохион байгуулахаар төлөвлөжээ.  Энэ удаагийн санамж бичиг байгуулах үйл ажиллагаанд Ховд их сургуулийн захирал Б.Гантөмөр, Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөлийн дарга С.Дулам, Сургалт эрхэлсэн дэд захирал Ц.Пүрэвсүрэн, МУГБ, ХИС-ийн Хэл зохиолын тэнхимийн профессор Б.Даваадорж, Профессор Г.Өрнөхдэлгэр, багш Б.Бямбадорж нар оролцсон юм.

Эх сурвалж:/МОНЦАМЭ/