Сүрьеэ нь Mycobacterium tuberculosis хэмээх нянгаар үүсгэгддэг амьсгалын замын халдварт өвчин юм. Нян нь ихэвчлэн уушгийг гэмтээдэг. Гэхдээ сүрьеэгийн нян бөөр, нуруу, тархи зэрэг биеийн аль ч хэсгийг гэмтээж болдог. Хэрэв эмчилгээ хийлгэхгүй бол сүрьеэ өвчин үхэлд хүргэх аюултай байдаг. Харин эмчийн зааврын дагуу эмчилгээг бүрэн хийлгэсэн үед эдгэрдэг өвчин юм.
Манай улс сүрьеэгийн тархалт өндөртэй орны нэг бөгөөд жилд шинээр 3000 гаруй хүн сүрьеэгээр өвчилдөг. Үүний 12 хувь нь хүүхдүүд байна. Хүүхэд залуучуудын дунд сүрьеэгийн өвчлөл өндөр байгаа нь нийгэмд сүрьеэгийн халдварлалт идэвхтэй явагдаж байгааг харуулж байна.
Манай улсад жил бүр бүртгэгдэж буй нийт сүрьеэгийн өвчлөлийн 60 гаруй хувь нь Улаанбаатар хотод бүртгэгдэж байгаа бөгөөд өвчлөлийн 70 орчим хувь 15-44 насны өсвөр үеийн болон ид ажил хөдөлмөрийн насны хүмүүс эзэлж байна.

#InvestToEndTB, #WorldTBDay and #EndTB

Монгол Улс олон улсын зорчих хөдөлгөөнөө бүрэн нээсэнтэй холбогдуулан Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Б.Бат-Эрдэнэ, Соёлын сайд Ч.Номин нар 2022 оны 3 дугаар сарын 3-ны өдөр Монгол Улсаас хилийн чанадад суугаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүн нартай цахим уулзалт хийж, УИХ-аас баталсан “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын хүрээнд аялал жуулчлал соёлын салбарыг идэвхжүүлэх, Монгол Улсын гадаад сурталчилгааг нэгдмэл байдлаар зохион байгуулах болон талуудын идэвх оролцоо, хамтын ажиллагааны асуудлаар ярилцаж, цаашид хамтран хэрэгжүүлэх төсөл, хөтөлбөрийн талаар санал солилцов.

Гадаад харилцааны яамны Дипломат ёслолын газраас Монгол Улсын Соёлын элч нарт зориулсан Дипломат ёслолын болон Төрийн албаны ёс зүйн сургалтыг 2022 оны 3 дугаар сарын 3-ны өдөр цахим болон танхим хосолсон хэлбэрээр зохион байгуулав.

Соёлын элч нарыг Монгол Улсаа гадаадад сурталчлах үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцуулах, заавар зөвлөмж өгөх хүрээнд Дипломат ёслолын үйл ажиллагааг тогтсон дэг жаягийн дагуу хэрэгжүүлэх, үндэсний баяр ёслол, тэмдэглэлт ой, онцгой тэмдэглэлт үйл явдал, ёслол хүндэтгэлийн арга хэмжээг зохион байгуулах, төр, засгийн удирдагчид болон гадаадын зочин төлөөлөгчидтэй хамт ёслолын арга хэмжээнд оролцох, хүлээн авах зэрэг үйл ажиллагааг зохицуулахад баримтлах дүрэм журмыг танилцуулав.

Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг Хилийн чанад дахь Монголчуудын зөвлөл НҮТББ-ын Тэргүүн Н.Номун-Эрдэнэ тэргүүтэй төлөөлөгчдийг 3 дугаар сарын 3-ний өдөр Гадаад харилцааны яаманд хүлээн авч уулзаж, цаашдын хамтын ажиллагааны талаар санал солилцов.

Уулзалтын үеэр “Дэлхийн Монголчууд II” цогц арга хэмжээний хүрээнд хилийн чанадад ажиллаж, амьдарч буй монгол иргэдийн хууль ёсны эрх ашгийг хамгаалах, иргэдийн нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэх, монгол сургууль, Монголчуудын холбоодын үйл ажиллагааг дэмжих, эх орноо гадаадад сурталчлах зэрэг асуудлаар санал солилцож, тодорхой арга хэмжээг хамтран хэрэгжүүлэхээр тохиролцов.

Хүүхдийн тархины хэмжээ 5 нас хүрэхэд 90 хувь нь бүрэлдэн хөгжсөн байдаг. Тиймээс хүүхдийн хөгжлийн алтан үе буюу амьдралын эхний 1000 хоногийг чухалчилж байна. Хүүхдийн тархины хөгжлийг эрт үеэс дэмжих, насан туршийн эрүүл мэнд, сурч боловсрох үндэс суурийг нялх, балчир насанд тавих нь хувь хүний болон нийгмийн хөгжилд чухал нөлөөтэй. Энэ хүрээнд Эцэг эхэд зориулсан “Нялх, балчир насны хүүхдийн хөгжлийг дэмжих хөтөлбөр”-ийг боловсруулж байгаа юм.

Хөтөлбөр нь бие бялдар, нийгэмшихүй-сэтгэл хөдлөл, хэл яриа, танин мэдэхүй гэсэн харилцан хамааралтай. Эдгээрийн уялдаа холбоонд тулгуурлан нялх, балчир насны хүүхдийн хөгжлийг дэмжинэ.

Нийгэмшихүй-сэтгэл хөдлөл

Энэ хөгжил нь өөрийнхөө сэтгэл хөдлөлийг таних, удирдах, бусдын сэтгэл хөдлөлийг ойлгох, өөрсдийн зан байдлыг зохицуулах, бусадтай харилцаа тогтоох зэрэг багтана.

Бие бялдрын хөгжил

Хүүхдийн яс, булчингуудын өсөлт, бэхжилт, хөдлөх, хүрээлэн буй орчиндоо хүрэх чадварыг хэлнэ. Хүүхдийн хөдөлгөөний хөгжил нь том булчингийн, жижиг булчингийн гэсэн хоёр төрөлтэй. Жижиг булчингийн хөдөлгөөн нь гар, хуруугаараа жижиг зүйлийг барих, хөдөлгөх, базах, чимхэх ба эдгээр хөдөлгөөнөө хянана. Том булчингийн хөгжил нь зогсох, мөлхөх, суух, гүйх, алхах гэх мэт орно.

Хэл ярианы хөгжил

Нялх, балчир насны хүүхдийн хэл ярианы ур чадвар нь гурван үе шаттай үйл явцын үр дүнд хөгждөг. Энэ нь үгийг давтан сонсох, танил үгс болон тэдгээрийн төлөөлдөг зүйлийн хооронд холбоо тогтоох, үгийг дуурайх, ярих оролдлого юм. Хэл ярианы хөгжил нь хүүхэд бага наснаасаа хэлийг ойлгож, харилцах үйл явц.

Танин мэдэхүйн хөгжил

Хүүхэд хэрхэн сэтгэж, судалж, аливааг олж мэдэхийг хэлнэ. Хүүхдүүдэд эргэн тойрон дахь ертөнцийг эргэцүүлэн бодох, ойлгоход тусалдаг мэдлэг, ур чадвар, асуудал шийдвэрлэх, зан чанарыг хөгжүүлэх явдал юм.

“Нялх, балчир насны хүүхдийн хөгжлийг дэмжих хөтөлбөр”-ийг илүү боловсронгуй болгох санал санаачилгыг бага насны хүүхдийн хөгжил, боловсрол, эрүүл мэнд, сэтгэл судлал, гэр бүлийн хөгжлийн асуудлаар судалгаа, эрдэм шинжилгээний ажил эрхэлдэг эрдэмтэн судлаачид, төр, хувийн хэвшлийн төлөөллүүд харилцан ярилцлаа.