Nlive.mn

ЭМЯ, Глобаль сангийн дэмжлэгтэй ДОХ, сүрьеэгийн төслийн хүрээнд “Эрүүл сүрьеэгүй ирээдүйн төлөө” ТББ-аас Нийслэлийн Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагчдын дунд сүрьеэгийн халдварын тохиолдлыг илрүүлэн, баталгаажуулах (IGRA) сүрьеэгийн сорил шинжилгээнд хамруулах ажлыг тогтмол хийж байгаа билээ. Өнгөрсөн хугацаанд ЕБС-ийн сурагчдын дунд сүрьеэгийн эрт илрүүлэг, ковидын дараах шинж тэмдгийг оношлох үзлэг хийснээр уушгины өөрчлөлт, нурууны муруйлт, архаг бронхит, сүрьеэгийн далд халдвар зэргийг илрүүлсээр байгаа юм.

Энэ ажлын хүрээнд өнгөрсөн 9 дүгээр сард Баянзүрх дүүргийн ЕБС-ийн нийт 526 багш, ажилчид, сурагчид сүрьеэгийн эрт илрүүлэг үзлэгт хамрагдсанаас 15-аас дээш насны 465 сурагч үзлэгт оржээ. Үзлэгээр сурагч тус бүрээр нь асуумж, рентген зураг авч нарийн мэргэжлийн эмч үзлэг хийж, зөвлөгөө, мэдээлэл өгч ажиллаа.

Тус үзлэгийн үеэр уушгины рентген зураг өөрчлөлттэй 25 сурагчдыг илрүүлж, сурагчдын цуснаас баталгаажуулах шинжилгээ авч, эерэг гарсан тохиолдлуудыг эмчилгээнд хамруулахаар болжээ.

Сүрьеэгийн эрт илрүүлэг, урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр  үр дүнтэй ажил зохион байгуулж байгаад  ЭМЯ, Эрүүл Сүрьеэгүй Ирээдүйн төлөө ТББ, БЗД-ийн ЕБС-иудын удирдлагууд, ХӨСҮТ, АШУҮИС-ийн Ангаахын ухааны сургуулийн Халдварт өвчин судлалын тэнхим болон БЗД-ийн сүрьеэгийн диспансерын хамт олонд сурагчдын эцэг, эхчүүдийн зүгээс талархал илэрхийлжээ.

ЭСИТ-ээс 2022 он дуустал нийслэлийн хүн амын сүрьеэгийн өвчлөл өндөр дүүргүүдийн ЕБС-иудаар сүрьеэгийн эрт илрүүлэг үзлэг, оношилгоо үргэлжлэн явуулахаар ажиллаж байна.

 “Эрүүл сүрьеэгүй ирээдүйн төлөө” ТББ нь 2021 онд Баянзүрх, Сонгинохайрхан дүүргийн ЕБС-ийн нийт 4860 гаруй, 2022 онд Баянзүрх дүүргийн 4220 гаруй сурагч, багш ажилчдыг сүрьеэгийн эрт илрүүлэг үзлэгт хамруулж, нийт 100 гаруй уушгины рентген зураг өөрчлөлттэй тохиолдлыг илрүүлсэн байна. Үүнээс сүрьеэгийн 16 тохиолдлыг илрүүлэн харьяа эрүүл мэндийн байгууллагад эмчилгээнд хамруулан үр дүнгээ тооцсон байна.

Улсын хоёрдугаар төв эмнэлэг /УХТЭ/-ийн  44 дэх удаагийн эрдмийн чуулган “Оновчтой менежемент-Чанартай тусламж, үйлчилгээ” сэдвийн дор өнөөдөр /2022.10.29/ зохион байгуулагдаж байна. Тус хуралд ЭМЯ-ны Бодлого төлөвлөлтийн хэлтсийн дарга Б.Буянтогтох, УХТЭ-ийн Ерөнхий захирал Б.Эрдэнэбулган бусад эмч, мэргэжилтнүүд оролцож байна.

Эрдэм шинжилгээний хурлыг нээж УХТЭ-ийн Ерөнхий захирал Б.Эрдэнэбулган хэлсэн үгэндээ  “Дэлхий нийтээрээ цар тахалтай тэмцсэн хоёр жилийн хугацаанд олон зүйл хувьсан өөрчлөгдөж, шинэчлэгдсэний дотор анагаах ухааны салбарт өөрчлөлт нилээдгүй гарлаа. Бид ч энэ хугацаанд өөрсдийн мэдлэг, туршлагад суурилсан судалгааны ажил, эрдэм шинжилгээний туршилтуудыг хийж, үр дүнг нь хүртсэн.

УХТЭ нь сүүлийн жилүүдэд бүхий л чиглэлдээ өргөжин тэлж, үйл ажиллагаа эрчимжиж буй бөгөөд хүний нөөцийн хувьд ч мэдлэг чадвар өсөн нэмэгдэж байгааг харахад таатай байна. Үүний илэрхийлэл бол өнөөдрийн эрдмийн чуулганд оролцож буй эмч нарын судалгаа, бүтээл, тохиолдлын чанар, цар хүрээ олон улсын түвшинд хүрч өрсөлдөх хэмжээний болсон байгаа нь манай эмнэлгийн бахархал гэж хэлмээр санагдаж байна” гэдгийг онцлон хэлээд бидний туршлагыг хамтран суралцахаар ирсэн хамтын ажиллагаатай  орнуудын эрдэмтэд мөн зүүн бүсийн таван аймаг, алслагдсан гурван дүүргийн эмнэлгийн удирдлагад талархаж байгаагаа илэрхийлэв.

Энэхүү хуралд БНСУ-ын Канбуг Самсунг эмнэлгийн гурван эрдэмтдээс гадна тус эмнэлгийн эмч, сувилагч, эмнэлгийн тусгай мэргэжилтнүүд нийт 32 аман илтгэл, ханын 19 илтгэлийг хэлэлцүүлж, шилдэг илтгэлийг шалгаруулах юм.

Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлуудын үр дүн нь дэвшилтэд технологи, инноваци нэвтрүүлсэн, эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх талаарх бодлого, менежентийг тодорхойлсон, эмнэлзүйн ховор тохиолдлын оношилгоо, эмчилгээнд туршлага солилцох зэрэг онол практик хосолсон үр өгөөжтэй болж байна.

GPE буюу боловсролын төлөөх дэлхий нийтийн түншлэл байгууллагаас боловсролын салбарын хөгжлийн дунд хугацааны төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг болгон манай улсад 5 сая ам.долларын буцалтгүй тусламж үзүүлж байгаа юм. Энэ санхүүжилтээр “ТЭГШ БОЛОМЖИЙГ БҮРДҮҮЛЭХ ЗАМААР СУРАЛЦАХУЙГ ДЭМЖИХ” төслийг хэрэгжүүлнэ. Төслийн нээлт өнөөдөр боллоо. 2022-2025 онд 3 жилийн хугацаатай хэрэгжүүлэх энэ төслийн хүрээнд гурван үндсэн арга хэмжээг хэрэгжүүлнэ.

ТЭГШ ХАМРАН СУРГАХ БОЛОВСРОЛ

Хан-Уул, Сүхбаатар дүүрэг, Архангай, Сэлэнгэ, Сүхбаатар, Увс аймгийн 18 сургуулийн 4693 багшийг чадавхжуулна. Энэ сургалтын үр дүнг хөгжлийн бэрхшээлтэй 742, бага болон дунд ангийн 130 мянган сурагч хүртэнэ гэж тооцож байна.

СУРГУУЛИЙН ҮДИЙН ХООЛ

Улаанбаатар хотын 15, орон нутгийн 30 сургуульд хэрэгжинэ. Энэ сургуулиудад суралцаж буй 6-14 насны 48 мянган хүүхэд уг төсөлд хамрагдах юм. Мөн зорилтот сургуулиудын 36 хоол тэжээлийн мэргэжилтэнг бэлтгэнэ.

ХОСОЛСОН СУРГАЛТ

Сүхбаатар, Хан-уул дүүрэг болон Увс, Ховд, Булган, Сүхбаатар, Дундговь аймгийн 50 сургуулийн 5 мянган сурагч, зорилтот сургуульд хүүхэд нь суралцдаг 500 эцэг эх, асран хамгаалагч, бага дунд сургуулийн мянга гаруй багш, 100 гаруй удирдах ажилтан төсөлд хамрагдана.

• Далд сүрьеэг илрүүлэх ИГРА шинжилгээг нэвтрүүлж,
• Шингэн тэжээлт орчинд сүрьеэгийн эсрэг шинэ эмүүдийн тэсвэржилт тодорхойлох шинжилгээнд үнэлгээ хийж,
• Геномын дараалал тогтоох шинжилгээний бэлтгэл ажлыг хангуулж,
• Хийгдэж буй судалгаа, шинжилгээнд зөвлөгөө өгч, цаашдын хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны талаар ярилцав

Монголбанк, МҮХАҮТ-аас хамтран зохион байгуулсан “Экспортлогч үндэстэн-Шинэ сэргэлтийн бодлого” чуулганд Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ оролцлоо. Уг чуулганыг Ерөнхий сайдын ивээл дор зохион байгуулсан бөгөөд эдийн засгийн чухал үзүүлэлт болох экспортын бүтээгдэхүүний нэр төрөл, гарц, санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх, тулгарч байгаа хүндрэлүүдийг шийдэхэд төр, хувийн хэвшил, гаднын хөрөнгө оруулагчдын хамтын ажиллагааг чиглүүлэх зорилготой.

Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-д тусгасан экспортыг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн зорилт, бодит ажлуудыг Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ оролцогчдод дэлгэрэнгүй танилцууллаа. УИХ-аас баталсан “Алсын хараа-2050” урт хугацааны хөгжлийн бодлогын эхний 10 жилийн зорилт буюу 2020-2030 он хүртэл Монгол Улсыг хөгжүүлэх “Шинэ сэргэлтийн бодлого” нь хөгжлийг хязгаарлагч зургаан том хүчин зүйлийг шийдвэрлэх зорилготой. Тэр дундаа боомт, аж үйлдвэржилт, эрчим хүч, төрийн бүтээмж, хот хөдөөгийн сэргэлтийн бодлогын хүрээнд экспортыг нэмэгдүүлэхээр төлөвлөсөн ажлууд нь бүхэлдээ дотоодын нийт бүтээгдэхүүний өсөлтөд шууд нөлөөтэй. “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын үр дүнд ДНБ багадаа гурав дахин нэмэгдэж 120-150 их наяд төгрөг, нэг хүнд ногдох ДНБ 2021 онд 4599 ам.доллар байгааг 12 мянган ам.долларт хүргэх боломж бүрдэнэ. Монгол Улс экспортлогч үндэстэн болох бүрэн боломжтой. Цар тахал манай улсад эрүүл мэндээс гадна эдийн засагт ч сөргөөр нөлөөлсөн.

Гэхдээ вакцинжуулалтыг амжилттай хийж чадсанаар Монгол Улс хилээ нээж чадсан нь эдийн засагт чухал амжилт боловч дараагийн сорилттойгоо нүүр тулаад байгаа нь Орос-Украины асуудал. Энэ нь тодорхойгүй нөхцөл байдлыг дэлхийн төдийгүй манай эдийн засагт дахин үүсгээд байна. Гэхдээ эдийн засаг -5.3 хувьд хүртлээ унаад байсан хүнд үеийг бодвол нөхцөл байдал сайжирч энэ оны эцэст гурван хувьд хүргэх боломжтой болоод байна.

Экспортын гарц, төрөлжилтийг нэмэгдүүлэх, эрх зүйн орчныг сайжруулахад төр, хувийн хэвшил, гадаад хөрөнгө оруулалтын нэгдмэл байдал чухал гэдгийг тэрбээр тодотгосон юм. Шинээр байгуулсан Эдийн засаг, хөгжлийн яамаар дамжуулж Засгийн газар эдийн засгийн өсөлтийг нэмэгдүүлэхэд онцгойлон анхаарч ажиллаж байгаа гээд нэн түрүүнд төсвийн сахилга бат, төлбөрийн тэнцэлд анхаарал хандуулж байгаа. Цаашдаа макро эдийн засгийг тогтворжуулах, экспортыг цар тахлын өмнөх түвшинд хүргэж нэмэгдүүлэх, бүтээгдэхүүний боловсруулалтын түвшнийг сайжруулах, төрийн өмчит компаниудын үйл ажиллагааг ил тод болгох, хөгжлийг хязгаарлагч салбаруудыг либералчлах, санхүүгийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зэрэг бодлогуудыг хэрэгжүүлнэ гэлээ.

Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн, Монгол Улсын өмнө тулгамдаж буй чухал сорилтуудын нэг бол экспорт, гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт, эдийн засгийн бүтцийн төрөлжилтийг үр дүнтэй, шуурхай хэрэгжүүлэх явдал болоод байна. Өнөөдөр нийт экспортын 94 хувийг эрдэс баялгийн бүтээгдэхүүн бүрдүүлж, сүүлийн 20 гаруй жилд уул уурхайн бус бүтээгдэхүүний экспортод эзлэх хувь хэмжээ буурсан. Эрдэс түүхий эдийн орлогоос хамааралтай байдал нэмэгдэж байгаа нь гадаад орчинд шинээр үүссэн эмзэг нөхцөл байдал, дотоодын эдийн засагт үзүүлэх нөлөөг улам бүр өсгөж байгааг онцоллоо.
Ялангуяа, “Ковид-19” цар тахал, геополитикийн хурцадмал байдлын хүчтэй нөлөө нь манай эдийн засгийн гадаад орчин талд эмзэг, тодорхойгүй байдлыг бий болгож буй. Монголбанкны судалгаагаар энэ оны наймдугаар сарын байдлаар төлбөрийн тэнцлийн алдагдал 1.5 тэрбум ам.долларт хүрч, жилийн инфляцын 70 орчим хувийг импортын барааны үнийн өсөлт бүрдүүлж байгаа нь үүний нэг илэрхийлэл юм. Тиймээс экспортыг төрөлжүүлэх, өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлэх, нэгдсэн бодлогоор зохицуулах, үүсээд байгаа нөхцөл байдлыг шуурхай шийдвэрлэх цаг үеийн шаардлага зүй ёсоор тавигдаж буй. Төр, хувийн хэвшил хамтраад экспортын төрөлжилтийг нэмж, дотоод эдийн засгийн мөчлөгийн хэлбэлзлийг бууруулж, тогтворжуулах бодлогын үр нөлөөг сайжруулж, хүртээмжтэй өсөлтийг хангах зорилтыг хэрэгжүүлэх нь чухал байгаа юм.

Боомтын сэргэлтийн үндэсний хорооны анхны хурал боллоо. Хуралдаанаар Засгийн газрын 2022 оны аравдугаар сарын 05-ны 362 дугаар тогтоолыг хэрэгжүүлэх хүрээнд Монгол Улсын төсвийн орлогыг бүрэлдүүлэхэд гол нөлөө үзүүлдэг ашигт малтмалын бүтээгдэхүүний экспортын хэмжээ, гадаад валютын улсын нөөцийг нэмэгдүүлэх асуудлыг хэлэлцэв.
Тавантолгойн бүлэг ордоос Цагаанхад суурьшлын бүс хүртэл нүүрс тээвэрлэх тээврийн хэрэгслийн тоог нэмэгдүүлэх зохион байгуулалтын арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатайг Монгол Улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан танилцууллаа.
Боомтын сэргэлтийн үндэсний хорооны гишүүд нүүрсний экспортыг нэмэгдүүлэх ажлын хүрээнд уртын болон богинын тээврийн уялдааг хангаж, халдвар хамгааллын дэглэмийг чанд баримтлах ёстой гэсэн байр суурьтай байна.  Өдөрт хилээр гарах нүүрс тээврийн автомашины тоог БНХАУ-ын тал шийддэг учир халдвар хамгааллаа сайтар баривал машины тоог нэмэх боломжтой. Мөн тээврийн жолооч нарын ажил, амьдралын нөхцөл байдалд анхаарах, Цагаанхад суурьшлын бүсэд цахилгаан, дулаан, цэвэр, бохир ус болон бусад дэд бүтцийг шийдэх, эмнэлэг барих зэрэг шаардлага байгааг  хорооны гишүүд онцоллоо.
“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийг бүрэн төлөөлөх эрх бүхий Засгийн газрын онцгой бүрэн эрхт төлөөлөгч Ж.Ганбат “Экспорт, тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг оновчтой зохион байгуулах замаар 2022 оны дөрөвдүгээр улиралд багтаан “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК 500.0 сая ам.доллар орлого төвлөрүүлэх боломжтой” гэлээ.

Хилийн боомтын захиргааны дарга Ш.Лхачинжав Гашуунсухайт боомтын тээвэр зохицуулалтын талаар танилцуулга хийлээ. Танилцуулгатай холбогдуулан ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан “Боомт шинэчлэн, хөгжүүлэхдээ тэнд  ажиллаж байгаа албан хаагчдын нийгмийн асуудлыг шийдэх нь чухал” гэлээ.  Зам, тээврийн хөгжлийн сайд С.Бямбацогт “Боомтын сэргэлтийн үндэсний хороо цаашид хилийн боомт дээр ажиллаж байгаа ажилчдын ундны ус, цахилгааны эх үүсвэрийг хэрхэн шийдэж, суурьшлын бүс болгох вэ гэдэг дээр нэгдсэн төлөвлөгөө гаргаж, анхаарч ажиллах шаардлагатай” гэсэн санал хэллээ.
Боомтын сэргэлтийн үндэсний хорооны өнөөдрийн хуралдаанаар Тавантолгойн бүлэг ордоос Цагаанхад суурьшлын бүс хүртэл нүүрсний тээврийн талаар авах арга хэмжээний тухай тогтоолыг төслийг ирэх долоо хоногийн Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулан хэлэлцүүлэхээр боллоо.

Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах төсөл төлөвлөлт, инженерчлэлийн үе шатнаас 2021 онд бүтээн байгуулалтын ажилд шилжсэн. Тус бүтээн байгуулалтын ажлыг  дөрвөн багцад хуваан ажиллаж буй бөгөөд Монгол Улсын Засгийн газрын 2022 оны аравдугаар сарын 26-ны хуралдаанаар хоёр, гуравдугаар багцад багтсан худалдан авалт, барилга угсралтын ажлын Ерөнхий гүйцэтгэгч шалгаруулах тендерт шалгарсан БНЭУ-ын “Мега инженеринг Инфрастракчер” компанитай Инженерчлэл, худалдан авалт, барилга угсралтын гэрээ байгуулах асуудлыг шийдвэрлэсэн.

Үүний дагуу өнөөдөр “Монгол газрын тос боловсруулах үйлдвэр” ТӨХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Д.Алтанцэцэг, “Мега инженеринг Инфрастракчер” компанийн Үйлдвэрлэл хариуцсан захирал Палимпати Доория нар гэрээнд гарын үсэг зурлаа.
Уг ёслолын ажиллагаанд Монгол Улсын Шадар сайд С.Амарсайхан, БНЭУ-аас Монгол улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн Эрхт Элчин сайд М.П.Сингх, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Б.Даваадалай болон УУХҮЯ, ГХЯ, ЭЗХЯ, Сангийн яамны албан тушаалтнууд, Төслийн менежментийн зөвлөх “Инженерс Индиа Лимитед” компанийн төлөөлөгчид биечлэн оролцсон бол БНЭУ-ын ЭКСИМ банк, “Инженерс Индиа Лимитед” компанийн удирдлагууд цахимаар оролцлоо.

“Мега инженеринг Инфрастракчер” компани хоёр, гуравдугаар багц ажлуудыг хамтад нь гүйцэтгэх бөгөөд 2025 оны дөрөвдүгээр улиралд бүтээн байгуулалтын ажлыг дуусгахаар төлөвлөж буй юм.
Тус бүтээн байгуулалтын эхний багц ажил буюу Технологийн бус барилга байгууламжид, иргэний есөн барилга, 44 км ус дамжуулах хоолой, 30 мянган м.куб багтаамжтай усны нөөцийн резервуар, үйлдвэрийн талбайн дэд бүтцийн байгууламжууд багтаж буй бөгөөд барилга угсралтын ажлыг БНЭУ-ын “Жэй Эм Си Прожектс Индиа” компани гүйцэтгэж байгаа юм. Тус ажлыг ирэх онд дуусгахаар төлөвлөн, ажиллаж байна.